by Suryaa Desk | Fri, Dec 05, 2025, 03:47 PM

రాజస్థాన్ హైకోర్టు ఒక ముఖ్యమైన తీర్పును వెలువరించింది, ఇది యువత మధ్య పరస్పర అవగాహనతో జరిగే సహజీవన సంబంధాలకు కొత్త ఆకాశాన్ని తెరిచింది. కోటా నగరానికి చెందిన 18 ఏళ్ల యువత మరియు 19 ఏళ్ల యువకుడు, తమ మధ్య ఉన్న లివ్-ఇన్ రిలేషన్‌కు సమాజపరమైన మరియు కుటుంబపరమైన బెదిరింపుల నుంచి రక్షణ కోరుతూ కోర్టును సంప్రదించారు. వీరు చట్టపరమైన పెళ్లి వయసును చేరుకోకముందే ప్రేమ సంబంధంలోకి ప్రవేశించారని, అందుకే కుటుంబ సభ్యుల నుంచి హింసాత్మక చర్యలు ఎదుర్కొంటున్నారని తమ వాదనలో చెప్పారు. ఈ కేసు ద్వారా కోర్టు, వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ మరియు హక్కుల సందర్భంలో ఒక మైలురాయిని నిర్దేశించింది, ఇది దేశవ్యాప్తంగా చర్చనీయాంశంగా మారింది.
కోర్టు తీర్పులో, జస్టిస్ అనూప్ ఇచ్చిన తీర్పు స్పష్టంగా చెప్పింది—చట్టబద్ధమైన పెళ్లి వయసు రాకుండానే, పరస్పర అంగీకారంతో ఉన్న ఇద్దరు ప్రజలు సహజీవనం చేసే హక్కు వారికి ఉందని. ఈ యువత మరియు యువకుడు ఇప్పటికే చట్టపరమైన వయస్సు (మేజారిటీ) చేరుకున్నారు, కాబట్టి వారి వ్యక్తిగత నిర్ణయాలు పూర్తిగా సమ్మతించబడాలని జడ్జి అభిప్రాయపడ్డారు. కోర్టు, వారికి తమ స్వంత ఇంట్లో ఉండే హక్కును కల్పించింది మరియు కుటుంబాల నుంచి జోక్యాన్ని నివారించేలా పోలీసు రక్షణ ఆదేశాలు జారీ చేసింది. ఈ తీర్పు, భారతీయ చట్టాలలో వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛకు కొత్త వ్యాఖ్యానాన్ని ఇచ్చింది, ఇది భవిష్యత్తులో ఇలాంటి కేసులకు మార్గదర్శకంగా ఉంటుంది.
ఈ తీర్పు ప్రాథమిక హక్కుల సందర్భంలో ఒక ముఖ్యమైన మలుపును తీసుకొచ్చింది, ఎందుకంటే పెళ్లి చేసుకోలేనంత మాత్రాన వ్యక్తులు తమ ప్రేమ మరియు సంబంధాలను కోల్పోకూడదని జస్టిస్ అనూప్ స్పష్టం చేశారు. భారత రాజ్యాంగంలోని 21వ విభాగం ప్రకారం, వ్యక్తి స్వేచ్ఛ మరియు జీవన హక్కులు పూర్తిగా కాపాడబడాలని, సమాజపరమైన మూల్యాలు దానిని అడ్డుకోకూడదని కోర్టు పేర్కొంది. ఈ యువత ఇప్పుడు తమ సంబంధాన్ని బహిర్గతంగా జీవించగలరు, మరియు ఇది యువతలో స్వేచ్ఛా భావాన్ని పెంచుతుంది. అయితే, కోర్టు హెచ్చరించింది—ఇలాంటి సంబంధాలు పరస్పర సమ్మతితోనే ఉండాలి, లేకపోతే చట్టపరమైన చర్యలు తీసుకుంటామని.
భారతదేశంలో పెళ్లి వయసు చట్టాలు మహిళలకు 18 ఏళ్లు మరియు పురుషులకు 21 ఏళ్లుగా నిర్ణయించబడ్డాయి, ఇది బాల్య వివాహాలను నిరోధించడానికి ఉద్దేశించినది. ఈ కేసులో, యువత చట్టపరమైన వయస్సు చేరినప్పటికీ పెళ్లి వయసు రాలేదని కుటుంబాలు వాదిస్తున్నారు, కానీ కోర్టు దీన్ని తిరస్కరించి, పెళ్లి మాత్రమే కాకుండా సహజీవనంలో కూడా హక్కులు ఉన్నాయని చెప్పింది. ఈ తీర్పు ద్వారా, యువత తమ భవిష్యత్తును స్వయంగా ఆకృతీకరించుకోవచ్చు, మరియు సమాజం దీన్ని స్వీకరించాల్సిన అవసరం ఏర్పడింది. ఇది దేశవ్యాప్తంగా ఇలాంటి సంబంధాలకు చట్టపరమైన మద్దతును ఇస్తూ, సామాజిక మార్పులకు పునాది వేస్తోంది.